5 przykrych faktów o boreliozie
Borelioza jest wielonarządową chorobą zakaźną, która może pojawić się w wyniku ugryzienia przez kleszcza zakażonego krętkami Borrelia burgdorferi. Dane epidemiologiczne dotyczące Polski wskazują na stały przyrost liczby zachorowań na boreliozę. Zagrożenie to może dotknąć zarówno osoby zmuszone do stałego przebywania w środowisku żerowania kleszczy, jak i ludzi trafiających w takie miejsca tylko sporadycznie. Borelioza stanowi szczególnie duży problem w intensywnie zalesionych rejonach Polski, choć zachorowania na nią występują na terenie całego kraju. Jak poważna jest to choroba i dlaczego należy się jej wystrzegać – przedstawimy w poniższym tekście.
-
Każdego roku w Polsce odnotowuje się około 20 tysięcy zachorowań na boreliozę
W 2019 roku Państwowy Zakład Higieny odnotował w Polsce aż 20 614 nowych przypadków zachorowania na boreliozę, choć jeszcze 10 lat temu rejestrowano ich zaledwie około 4 tysięcy na rok. W niektórych województwach zapadalność na tę chorobę wynosi ponad 50 osób na 100 000 mieszkańców. Wzrasta również zapadalność na inne choroby odkleszczowe, m.in. kleszczowe zapalenie mózgu.
-
Wiele przypadków zakażenia boreliozą dotyczy dzieci
Ze względu na skłonność dzieci do zabaw wśród drzew i krzewów, na których lubią bytować przenoszące boreliozę kleszcze, duża liczba zachorowań dotyczy właśnie najmłodszych. Niestety, rozpoznanie choroby może być trudniejsze niż w przypadku dorosłych, ponieważ objawy są często podobne do symptomów innych chorób wieku dziecięcego. Wreszcie metody diagnostyczne i postępowanie terapeutyczne u dzieci nie zostały w pełni sprawdzone ani poddane walidacji, przez co zwykle wykorzystuje się zasady leczenia obowiązujące dorosłych pacjentów.
-
Blisko 64% Europejczyków ze zdiagnozowaną boreliozą nie pamięta momentu ugryzienia przez kleszcza
Wielu pacjentów nie ma nawet świadomości, że zostali ugryzieni, ponieważ kleszcze mają niewielkie rozmiary (nimfy z rodzaju Ixodes są w przybliżeniu wielkości ziarnka maku), a ich ugryzienia są często bezbolesne i zlokalizowane w miejscach, które trudno skontrolować, np. we włosach, na szyi, w zgięciach za kolanami. Nie u wszystkich występuje też rumień wędrujący – pierwszy objaw ugryzienia przez kleszcza. Aby się przed tym ustrzec, warto stosować preparaty przeciwko kleszczom, które skutecznie je odstraszą, a tym samym zapobiegną ugryzieniom.
-
Łatwo przegapić objawy zakażenie boreliozą
Najwcześniejszym symptomem wystąpienia boreliozy jest rumień wędrujący, który pojawia się wokół miejsca ugryzienia przez kleszcza. Początkowo przybiera on postać zaczerwienionej grudki, która w kolejnych dniach ulega rozszerzeniu. Towarzyszyć mogą mu mało charakterystyczne dolegliwości ogólne w postaci: gorączki, osłabienia, zmęczenia, powiększenia okolicznych węzłów chłonnych, bólu głowy, bólu mięśni oraz stawów. Zarówno rumień, jak i pozostałe objawy mogą ustąpić samoistnie w ciągu kilku kolejnych tygodni, bez jakiegokolwiek leczenia, przez co wczesna faza zakażenia boreliozą może zostać przeoczona. U części osób zakażonych boreliozą rumień wędrujący może się nawet w ogóle nie pojawić.
-
Objawy choroby mogą ujawnić się wiele lat po ugryzieniu przez kleszcza
Borelioza, która stopniowo rozwija się w zakażonym organizmie, potrafi wyrządzić wiele szkód i często daje objawy po latach. Zdiagnozowanie boreliozy po takim czasie jest niezwykle niebezpieczne dla zdrowia i życia człowieka, ponieważ mogło wówczas dojść do wielu powikłań, w tym neurologicznych. Najczęściej obserwowanymi schorzeniami są przewlekłe zapalenia stawów (zwykle stan zapalny dotyczy stawów kolanowych), rzadziej przewlekłe zapalenie zanikowe skóry oraz przewlekłe zapalenie nerwów obwodowych, a także objawy wynikające z uszkodzeń centralnego układu nerwowego w postaci zaburzeń pamięci, zaburzeń emocjonalnych, wahań nastroju czy zaburzeń snu.
